Od katastru do ...

Początki geodezji sięgają 3-5 tysięcy lat przed naszą erą. W wymiarze najpospolitszym pojawiła się, kiedy istotne stało się zmierzenie odległości, kąta prostego czy powierzchni kawałka pola uprawnego. W wymiarze naukowym - niepozbawionym bezpośrednich związków z filozofią i religią - gdy człowiek dorósł do stawiania pytań o miejsce Ziemi we Wszechświecie i relacje z innymi ciałami niebieskimi. Tymi fundamentalnymi zagadnieniami zajmowały się najtęższe umysły, a na pytanie o kształt i rozmiary Ziemi próbowano odpowiedzieć zarówno w starożytności, w okresie Odrodzenia, jak i w wieku pary i elektryczności. Nie jesteśmy od nich wolni także współcześnie.

Gossouin de Metz "Obraz świata", 1246 r.

Z czasów najodleglejszych zachowały się do dzisiaj tylko nieliczne ślady działalności "geodezyjnej". Są to malowidła ścienne w tureckiej Anatolii, niewielkie fragmenty glinianych tablic katastralnych w Mezopotamii, zapisy na papirusie czy też średniowieczne kopie starożytnych map. Im bliżej współczesności, tym więcej mamy przekazów historycznych i namacalnych dowodów mówiących nie tylko o roli i znaczeniu geodezji, ale i kolejnych etapach jej rozwoju. Dowodzą one tego, że chociaż jednym z podstawowych zadań tej dziedziny nauki było rozwiązanie problemów o znaczeniu fundamentalnym, w głównej mierze geodezja służyła i wciąż służy wykonywaniu prac tak prozaicznych, jak chociażby pomiary katastralne, które uwidoczniono na glinianej tabliczce odkopanej gdzieś koło Kirkuku, a wyrytej - bagatela - około 4,5 tysiąca lat temu.

Opracowanie Jerzy Przywara, 2006