ASG-EUPOS - coś, co się nam udało

Polska sieć stacji referencyjnych oficjalnie wystartowała 2 czerwca 2008 r. Zbudowana została przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii dzięki znaczącemu wsparciu finansowemu z Unii Europejskiej. Projekt rozpoczęto jesienią 2005 r. (poprzedziło go uruchomienie na Śląsku sieci stacji referencyjnych ASG-PL). Pół roku zajęło przekładanie koncepcji systemu na projekt techniczny. W styczniu 2007 roku wyłonione w przetargu konsorcjum (Wasko, Trimble Europe, Geotronics) rozpoczęło dostawę sprzętu i instalację, a w styczniu 2008 r. prace zakończono. Po kampanii kalibracyjnej, latem tego samego roku, użytkownicy mogli rozpocząć pracę z jednym z pięciu oferowanych przez system serwisów.

Po ponad dwóch latach od uruchomienia można pokusić się o pewne ogólne wnioski. Po pierwsze, ASG-EUPOS została dobrze przyjęta przez geodetów. Są oni głównymi użytkownikami serwisu. Zdecydowanie największą popularnością cieszy się najdokładniejsza z usług – NAWGEO (98,75% wszystkich połączeń). W NAWGEO aż 82% stanowią połączenia z poprawkami sieciowymi, a 12% z poprawkami pojedynczych stacji. Niezwykle interesująca jest mapa wykorzystania serwisu na terenie kraju. Jest ono największe na Śląsku, w Małopolsce i na Podkarpaciu, w aglomeracji warszawskiej oraz Łodzi, Wrocławiu i kilku innych dużych miastach. Z mapy można też dość łatwo odczytać, gdzie prowadzono lub prowadzone są… duże inwestycje drogowe i kolejowe. Technologia GNSS doskonale sprawdza się w bowiem w pomiarach do celów projektowych oraz robotach realizacyjnych.

Szef Komitetu Sterującego EUPOS Gerd Rosenthal (Senat Berlina)
i kierujący budową ASG-EUPOS Wiesław Graszka (GUGiK)

System jest cały czas modernizowany, m.in. poprzez zagęszczenie sieci w dużych aglomeracjach i rejonach przygranicznych, a na niektórych stacjach trwa wymiana odbiorników, by odbierały również sygnały z rosyjskiego systemu GLONASS. Powoli trzeba też się przymierzać do odbioru sygnałów europejskiego Galileo, choć będzie on operacyjny dopiero za kilka lat. W najbliższych planach jest za to uruchomienie nowych serwisów, w tym automatycznego monitoringu usługi czasu rzeczywistego. W ramach projektu ASG++, realizowanego przez zespół naukowców, planowane jest m.in.: stworzenie modułów monitorowania współrzędnych stacji, a także monitoringu i prognozowania stanu jonosfery oraz troposfery i uruchomienie ultraszybkiego modułu pozycjonowania.

Modernizacja systemu to jeden – techniczny – aspekt dotyczący bieżącego funkcjonowania sieci. O dalszej przyszłości ASG-EUPOS zadecyduje stopień wykorzystania systemu oraz finansowanie bieżącego utrzymania i dalszego rozwoju. Jak na razie, zgodnie z unijnym kontraktem, korzystanie z systemu jest bezpłatne. Należy przypuszczać, że opłat jednak nie unikniemy, trwają nawet przymiarki do opracowania cennika. Czy będzie to tyle, ile płacą geodeci na przykład na Słowacji (ok. tysiąc złotych za roczny abonament), trudno w tej chwili ocenić. Na pewno nie będą to stawki, które miałyby znacząco wpłynąć na zwiększenie cen prac geodezyjnych.

Dzisiaj o wiele poważniejszym zmartwieniem jest śladowa liczba użytkowników spoza branży geodezyjnej (czyli wykorzystujących serwis dla opracowań GIS-owych). Kto wie, czy nie największym problemem są jednak próby budowania przez różne instytucje i urzędy własnych krajowych sieci dublujących funkcje ASG-EUPOS. Problem jest istotny, bez względu na to, czy próby te wynikają z niewiedzy urzędników, czy hołdowania zasadzie „Polski resortowej”. Chyba bez odpowiednich artykułów w przepisach się jednak nie obejdzie. Z drugiej strony trudno się dziwić – każdy resort chciałby mieć tak sprawnie działający system u siebie.

Z naszego podwórka do rozwiązania pozostaje sprawa stworzenia przepisów, które sensownie regulowałyby przyjmowanie do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego operatów z danymi pozyskanymi dzięki ASG-EUPOS (i z innych pomiarów w technologii GNSS). Ale o tym 150 uczestników (w tym tylko 15 kobiet!) I Ogólnopolskiej Konferencji Użytkowników ASG-EUPOS „System ASG-EUPOS dziś i jutro” (Warszawa, 28-29 października 2010 r) ma dyskutować dopiero dzisiaj, w drugim dniu spotkania.

Więcej o projekcie EUPOS w listopadowym wydaniu GEODETY