Prawo przetargowe lepiej ochroni geodetów?

Jak zaznacza projektodawca, czyli Urząd Zamówień Publicznych, aktualnie obowiązujące przepisy w sposób ograniczony regulują te kwestie. Jest to szczególnie istotne z uwagi na przypadki nieuregulowania lub nieterminowego uregulowania należności za świadczenia wykonane przy realizacji zamówienia publicznego na roboty budowlane przez podmioty będące podwykonawcami lub dalszymi podwykonawcami. Pomimo tego że obecne przepisy nie zabraniają wprowadzenia uregulowań dotyczących podwykonawstwa do umów przetargowych, pojawiające się problemy wskazują na konieczność wprowadzenia rozwiązań systemowych – podkreśla UZP.

Nowelizacja wprowadza przede wszystkim mechanizmy ograniczające ryzyko braku wypłaty przez wykonawcę należnego wynagrodzenia podwykonawcy zamówienia publicznego. Na mocy przyjętych przepisów wykonawca staje się podmiotem bezpośrednio odpowiedzialnym względem zamawiającego za wypełnianie swych zobowiązań w stosunku do podwykonawców. Niewywiązywanie się ze tych zobowiązań może zatem podstawę do nałożenia sankcji.

Przepisy nakładają ponadto na wykonawcę obowiązek przedkładania zamawiającemu umów o podwykonawstwo. Obowiązek ten będzie dotyczył podwykonawców świadczących zarówno roboty budowlane, jak i dostawy oraz usługi. Będą mu podlegać także dalsi podwykonawcy. Wyjątkiem będą jednak umowy o podwykonawstwo na dostawy i usługi o wartości mniejszej niż 0,5% wartości przetargu oraz tych umów, które zostały wskazane przez zamawiającego jako niepodlegające obowiązkowi przedłożenia. Wyłączenia te nie będą dotyczyły umów o wartościach większych niż 50 000 zł.

Wprowadzony zostanie mechanizm stymulujący wykonawcę do wywiązywania się ze zobowiązań względem podwykonawcy powodujący, iż brak dowodów zapłaty należnego podwykonawcom wynagrodzenia spowoduje wstrzymanie wynagrodzenia należnego wykonawcy lub kolejnej zaliczki.

Zaakceptowanym podwykonawcom i dalszym podwykonawcom przysługiwało będzie prawo do zwrócenia się do zamawiającego o dokonanie bezpośredniej zapłaty należnego wynagrodzenia w sytuacji, w której wykonawca od takiego obowiązku będzie się uchylał. Równocześnie kwota stanowiąca sumę bezpośredniej zapłaty będzie potrącana z wynagrodzenia wykonawcy, a brak zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcom lub dalszym podwykonawcom będzie stanowiło przesłankę nałożenia kary umownej. Natomiast w sytuacji wielokrotnego nieuzasadnionego uchylania się wykonawcy od tych obowiązków może to stanowić podstawę także do odstąpienia od umowy.

Przyjęte przez Sejm przepisy umożliwiają zamawiającemu określenie w specyfikacji istotnych warunków zamówienia wymagań, które powinna spełniać umowa o podwykonawstwo robót budowlanych. Ustawa wskazuje, iż termin zapłaty nie może być dłuższy niż 30 dni. Spełnienie oczekiwań zamawiającego dotyczących wymagań stanowi podstawę akceptacji umowy o podwykonawstwo, co umożliwia uruchomienie ww. mechanizmu bezpośredniej zapłaty. Powinno to zapewnić lepszy wpływ na jakość podwykonawstwa w zamówieniach publicznych.

Kolejną regulacją przewidzianą przez nowelizację jest możliwość zastrzeżenia przez zamawiającego do osobistej realizacji przez wykonawcę kluczowych części zamówienia na roboty budowlane lub usługi. Ma to stanowić wyważony kompromis pomiędzy swobodą wykonawcy w zakresie zlecenia podwykonawstwa, a ochroną interesów zamawiającego. Jednocześnie wskutek zastrzeżenia przez zamawiającego do osobistej realizacji przez wykonawcę kluczowych części zamówienia, o tego rodzaju zamówienie będą mogły się ubiegać przedsiębiorstwa mające odpowiedni własny potencjał. Natomiast przedsiębiorstwa nieposiadające własnych zasobów zmobilizuje to do zgromadzenia odpowiedniego potencjału w miejscu realizacji zamówienia publicznego, co może mieć istotne znaczenie dla wzrostu potencjału polskiej gospodarki – wyjaśnia UZP.