Ciekawe Tematyarchiwum Geodetywiadomościnewsletterkontaktreklama
Najnowsze wydarzenia z dziedziny geodezji, nawigacji satelitarnej, GIS, katastru, teledetekcji, kartografii. Nowości rynkowe, technologiczne, prawne, wydawnicze. Konferencje, targi, administracja.

publikacje

Geodaty

p.n.e • 1-1000 • 1001-1250 • 1251-1500 • 1501-1600 • 1601-1650 • 1651-1700 • 1701-1750 • 1751-1800 • 1801-1825 • 1826-1850 • 1851-1875 • 1876-1900 • 1901-1925 • 1926-1950 • 1951-1975 • 1976-2005 • 2006-2011

[1-1000] - VI w.


Matematycy cywilizacji Majów stosują pozycyjny system liczbowy i używają zera.



[1-1000] - ok. 570



<font color='#555555'>[1-1000]</font> - <b>ok. 570</b>
Powstała mapa z Madaby - mapa w postaci mozaiki, jaką została wyłożona posadzka w kościele w Madabie (teren dzisiejszej Jordanii).



[1-1000] - 499


Aryabhata I (476-550), hinduski matematyk, ukończył traktat "Aryabhatiya", w którym podał kilkadziesiąt reguł matematycznych z zakresu arytmetyki, algebry, trygonometrii. Określił wartość liczby pi (3,1416) oraz obwód Ziemi (24 835 mil). Do zapisu liczb używał systemu dziesiętnego.



[1-1000] - III-IV w.



<font color='#555555'>[1-1000]</font> - <b>III-IV w.</b>
Powstała Tabula Peutingeriana, mapa sieci drogowej imperium rzymskiego, na której znalazły się nazwy 3500 tys. miejscowości i odległości między nimi. Mapa miała wymiary 6,82x0,34 m, a nazwę wzięła od Konrada Putingera (1465-1547) kronikarza z Salzburga, który stał się posiadaczem jednego z 12 arkuszy kopii wykonanej w 1265 r. przez mnicha z Kalmaru (Colmar) w Alzacji.



[1-1000] - ok. 270


Chińczycy wynaleźli kompas.



[1-1000] - 263


Chiński matematyk Liu Hui (ok. 220-80) określa wartość liczby pi (3,14159) korzystając w obliczeniach z regularnego wielokąta wpisanego w okrąg, podaje także metodę obliczenia wysokości i odległości do jakiegoś obiektu bez możliwości jego bezpośredniego pomiaru.



[1-1000] - ok. 130



<font color='#555555'>[1-1000]</font> - <b>ok. 130</b>
Ptolemeusz Klaudiusz (ok. 85-165) korzystając z własnych obserwacji i archiwów biblioteki aleksandryjskiej opracował teorię geocentryczną, w której opisał ruch Słońca, Księżyca i planet. Zgodnie z nią planety poruszają się wokół Ziemi. Pogląd głoszony przez Ptolemeusza będzie obowiązywał w astronomii aż do czasów Mikołaja Kopernika. W dziele pt. "Nauka geograficzna" zamieścił mapę świata ukazującą rejon Morza Śródziemnego oraz jego podział na trzy kontynenty: Europę, Azję i Afrykę.



[1-1000] - 121


W literaturze chińskiej pojawiają się pierwsze wzmianki o zjawisku magnetyzmu.



[1-1000] - 110


Menelaos z Aleksandrii, grecki astronom, matematyk i fizyk, w traktacie "Sphaerica" zajmuje się trygonometrią sferyczną i jej zastosowaniami w astronomii.



[1-1000] - ok. 105


Chińczyk Tsai Lun (62-121) wynajduje składniki do produkcji masy papierowej.



[1-1000] - ok. 60



<font color='#555555'>[1-1000]</font> - <b>ok. 60</b>
Grecki mechanik, matematyk i wynalazca Heron z Aleksandrii (ok. 10-70) w dziele "Dioptrica" zajmuje się instrumentami mierniczymi i pomiarami odległości. Jego dzieło "Metrica" zawiera wzory na obliczanie pól i objętości, w tym znany wzór na pole powierzchni trójkąta wraz z dowodem oraz wytyczenie kierunku prostej przechodzącej przez dwa niedostępne punkty. Zbudował przyrząd (dioptria Herona), który umożliwiał pomiar kątów i proste prace niwelacyjne.



[p.n.e] - ok. 20 p.n.e.



<font color='#555555'>[p.n.e]</font> - <b>ok. 20 p.n.e.</b>
Marek Wipsaniusz Agryppa (63-12 p.n.e.), zięć i przyjaciel Oktawiana Augusta, konsul, dowódca i pisarz, kieruje pierwszymi pomiarami cesarstwa rzymskiego. Autor "Orbis terrarum" (Mapa Świata) ukazującej Azję, Afrykę i Europę w tym Sarmację i rzekę Vistula.



[p.n.e] - ok. 25 p.n.e.


Rzymski pisarz i architekt Marcus Vitruvius Pollio w dziele "De architectura" opisał budowę zegarów słonecznych.



[p.n.e] - 45 p.n.e.


Juliusz Cezar wprowadza w Cesarstwie Rzymskim kalendarz Juliański. Rok liczył 365 dni (plus jeden dzień przestępny uwzględniany co 4 lata). Za jego panowania zapoczątkowano prace nad sporządzeniem mapy Cesarstwa dla celów podatkowych.



[p.n.e] - ok.130 p.n.e.


Grecki filozof Posydoniusz z Rodos (135-50 p.n.e.), określił wymiary Ziemi, na podstawie obserwacji położenia gwiazdy Canopus oraz obliczył dystans do Księżyca i Słońca (przyjął jednak błędne założenia). Według jego teorii Ziemia miała kształt wydłużonej elipsy i obwód o 1/3 mniejszy niż w rzeczywistości.



[p.n.e] - 100 p.n.e.


Matematycy chińscy posługują się liczbami ujemnymi.



[p.n.e] - 127 p.n.e.



<font color='#555555'>[p.n.e]</font> - <b>127 p.n.e.</b>
Hipparch (ok. 190-25 p.n.e.), grecki astronom i matematyk, odkrył zjawisko precesji (cofanie się punktu równonocy wiosennej po równiku niebieskim), obliczył czas trwania roku z dokładnością do 6,5 minuty. Był twórcą wczesnych tablic trygonometrycznych, przypisuje mu się skonstruowanie astrolabium i pierwszego globusa. Na wzór Babilończyków wprowadził podział koła na stopnie, minuty i sekundy.



[p.n.e] - 200 p.n.e.


W Chinach ukazuje się matematyczny poradnik "Jiuzhang suanshu", w którym przedstawiono rozwiązania 264 problemów z zakresu: matematyki, inżynierii, geodezji itp. Jeden z rozdziałów zawiera 38 zagadnień z zakresu pomiarów i obliczeń geodezyjnych (pola powierzchni figur, liczba pi, mnożenie i dzielenie ułamków). W innym opisano 28 problemów dotyczących konstrukcji budowli inżynierskich, obliczania objętości brył itp.



[p.n.e] - ok. 210 p.n.e.


Pierwsze wzmianki o korzystaniu z kompasu (Chiny).



[p.n.e] - ok. 250 p.n.e.



<font color='#555555'>[p.n.e]</font> - <b>ok. 250 p.n.e.</b>
Eratostenes z Cyreny (ok. 275-194 p.n.e.), grecki matematyk, astronom, szef biblioteki aleksandryjskiej, jako pierwszy obliczył obwód Ziemi, wykorzystując do tego różnicę między długością cienia rzucanego w południe w dniu przesilenia letniego w miastach Syena i Aleksandria. Pomiar okazał się zaskakująco dokładny - odległość ta miała wynosić 46 250 km.



[p.n.e] - 250 p.n.e.


Archimedes (ok. 287-212 p.n.e.), grecki matematyk, fizyk i wynalazca, w dziele "O kuli i walcu" podaje wzór na obliczenie objętości kuli i walca. W pracy "Pomiar koła" podaje przybliżoną wartość liczby pi (pomiędzy 3 1/71 a 3 1/7). Archimedes zajmuje się ponadto dwu- i trójwymiarową geometrią, bada właściwości koła, kuli i spirali.



[p.n.e] - 260 p.n.e.


Arystarch z Samos (ok. 320-250 p.n.e.), astronom i matematyk grecki, zasugerował, że centrum świata stanowi Słońce, dookoła którego porusza się Ziemia. Przy pomocy metod geometrycznych próbował obliczyć odległość Słońca i Księżyca od Ziemi. Według Arystarcha odległość Ziemi od Słońca była 18-20 razy większa od dystansu do Księżyca.



[p.n.e] - 270 p.n.e.


Grecki matematyk i wynalazca Ktesibios z Aleksandrii udoskonalił zegar wodny.



[p.n.e] - 295 p.n.e.



<font color='#555555'>[p.n.e]</font> - <b>295 p.n.e.</b>
Euklides (ok. 365-300 p.n.e.), grecki matematyk, w dziele "Elementy" usystematyzował całą ówczesną wiedzę matematyczną m.in. z zakresu: planimetrii, stereometrii, algebry geometrycznej (postulat równoległości stał się podstawą geometrii euklidesowej), równań kwadratowych. Jego dzieło "Optyka" jest pierwszą grecką pracą na temat perspektywy.



[p.n.e] - 300 p.n.e.


W Babilonie w użyciu są tablice liczące (odmiana późniejszego liczydła).



[p.n.e] - ok. 300 p.n.e.


Eudemus (ok. 350-290) z Rodos pisze trzy dzieła na temat historii geometrii, astronomii i arytmetyki.



[p.n.e] - ok. 330 p.n.e.


Autolycus (ok. 360-290 p.n.e.) z Pitane (w Azji Mniejszej) pisze jedne z pierwszych prac na temat geometrii sfery - "O ruchomej kuli" i obserwacji astronomicznych - "O wschodach i zachodach". W pierwszej porusza 13 problemów z zakresu astronomii, w drugiej zajmuje się podziałem koła zodiakalnego na 12 równych części.



[p.n.e] - 350 p.n.e.


Według greckiego filozofa Heraklidesa z Pontu Ziemia obraca się wokół własnej osi a Wenus i Merkury krążą wokół Słońca, które z kolei obraca się wokół Ziemi.



[p.n.e] - ok. 360 p.n.e.



<font color='#555555'>[p.n.e]</font> - <b>ok. 360 p.n.e.</b>
Arystoteles (384-322 p.n.e.), grecki filozof i uczony, uczeń Platona, twierdzi, że Ziemia jest kulista, nieruchoma i stanowi centrum Kosmosu. Planeta otoczona jest sferami: ziemską sięgającą do orbity Księżyca i zewnętrzną rozciągającą się do gwiazd. Dowody na kulistość Ziemi: znikające za linią horyzontu statki, kształt cienia Ziemi podczas zaćmienia księżyca.



[p.n.e] - 365 p.n.e.


Chiński astronom Gan De obserwuje satelitę Jowisza; spisuje katalog gwiazd.



[p.n.e] - 433 p.n.e.


Astronom Meton z Aten odkrył, że cykl Księżyca powtarza się co 19 lat. Dało to podstawę do unowocześnienia kalendarza. Kalendarz egipski (słoneczny) liczył 365 dni, babiloński - 354, rzymski (księżycowy) - 366,5, juliański - 365,5. Ten ostatni obowiązywał do 1528 r. (m.in. w Polsce). Po tej dacie papież Grzegorz XIII wprowadził kalendarz gregoriański.



[p.n.e] - 440 p.n.e.


Hipokrates z Chios, joński matematyk napisał "Elementy geometrii".



[p.n.e] - 400 p.n.e.


Herodot z Helikarnasu (485-25 p.n.e.), historyk i podróżnik, twierdzi, że gnomon (przyrząd używany do pomiaru czasu) znany był Babilończykom. Herodot opisuje w swych kronikach tereny słowiańskie.



[p.n.e] - 500 p.n.e.


Babilończycy za pomocą sześćdziesiętnego systemu liczbowego zapisują i przewidują położenie Słońca, Księżyca i planet. W tym samym okresie w Egipcie pojawia się liczydło złożone z drutów i koralików.



[p.n.e] - 500 p.n.e.



<font color='#555555'>[p.n.e]</font> - <b>500 p.n.e.</b>
Pitagoras z Samos (ok. 569-475 p.n.e.) stawia tezę, że Ziemia ma kształt sferyczny i znajduje się w centrum wszechświata. Jest twórcą wielu matematycznych twierdzeń, przypisuje mu się autorstwo m.in. twierdzenie Pitagorasa.



[p.n.e] - 500 p.n.e.


Grek Hacateus (550-480 p.n.e.) uwidacznia na mapie dwa kontynenty - Europę i Azję.



[p.n.e] - 585 p.n.e.


Tales z Miletu (624-547 p.n.e.), grecki filozof i matematyk przewidział zaćmienie Słońca w maju 585 r. p.n.e., obliczył wysokość piramid wykorzystując do tego długość cienia jaki rzucają. Według Talesa Ziemia jest płaskim dyskiem, pływającym po wodzie.



[p.n.e] - 600 p.n.e.


Anaksymenes (ok. 585-525 p.n.e.), grecki filozof, kontynuator myśli Anaksymandra twierdzi, że płaska Ziemia unosi się w powietrzu, które jest źródłem wszelkiego życia.



[p.n.e] - 600 p.n.e.



<font color='#555555'>[p.n.e]</font> - <b>600 p.n.e.</b>
Anaksymander z Miletu (ok. 610-547 p.n.e.), grecki filozof, uczeń Talesa z Miletu, wnioskuje, że Ziemia ma cylindryczny kształt i unosi się w centrum wszechświata bez oparcia; wszystkie gwiazdy krążą wokół Gwiazdy Polarnej. Anaksymander uważany jest za twórcę pierwszej mapy świata.



[p.n.e] - 800 p.n.e.


Według Homera Ziemia jest dyskiem otoczonym przez rzekę (Okeanos).



[p.n.e] - 1200 p.n.e.



<font color='#555555'>[p.n.e]</font> - <b>1200 p.n.e.</b>
Faraon Ramzes II (1333-1300 p.n.e.) inicjuje systematyczne pomiary katastralne. Coroczne wylewy Nilu przemieszczały kamienie graniczne, znajomość wielkości powierzchni upraw potrzebna była do określenia podatku.



[p.n.e] - 1300 p.n.e.


Egipska mapa wykonana na papirusie (tzw. Papirus Turyński).



[p.n.e] - 1360 p.n.e.


W Chinach wchodzi do użytku system dziesiętny.



[p.n.e] - 1750 p.n.e.



<font color='#555555'>[p.n.e]</font> - <b>1750 p.n.e.</b>
Babilończycy rozwiązują równania liniowe i kwadratowe, opracowują tablice pierwiastków kwadratowych i sześciennych. Używają twierdzenia, znanego później jako twierdzenie Pitagorasa, w astronomii wykorzystują matematykę, posługują się liczydłem.



[p.n.e] - 1800 p.n.e.


Babilończycy używają tabliczek mnożenia.



[p.n.e] - 1950 p.n.e.


Babilończycy potrafią rozwiązywać równania kwadratowe.



[p.n.e] - 2000 p.n.e.


Na papirusie spisanym przez Ahmesa (tzw. papirus Rhinda) znajduje się rozwiązanie 87 problemów matematycznych. Liczba pi według ówczesnych wyliczeń wynosi 3,16045.



[p.n.e] - 2136 p.n.e.


W kronikach starochińskich pojawia się najstarsza wzmianka o zaćmieniu Słońca.



[p.n.e] - 2600 p.n.e.


W Egipcie pojawiają się pierwsze instrumenty pomiarowe - pion zawieszony na drewnianej ramie kształcie litery A lub T.



[p.n.e] - 2800-2500 p.n.e.


Pierwsza mapa katastralna. W 1930 r. w trakcie prac archeologicznych w pobliżu miejscowości Kirkuk w Iraku odkopano glinianą tabliczkę (7,6x6,8 cm) z wyrytym rysunkiem działki, zapisem powierzchni i nazwiska właściciela.



[p.n.e] - 3000 p.n.e.


W rejonie Bliskiego Wschodu i Morza Śródziemnego stosowane są liczydła. W Chinach w użyciu jest nieco inny jego rodzaj. Babilończycy zaczynają używać sześćdziesiętnego systemu liczbowego do zapisywania transakcji finansowych; system pozycyjny, nie ma w nim zera. Egipcjanie stosują system dziesiątkowy, zapisywany za pomocą hieroglifów.



[p.n.e] - ok. 3300 p.n.e.


Sumerowie posługują się liczbami.



[p.n.e] - 6200 p.n.e.



<font color='#555555'>[p.n.e]</font> - <b>6200 p.n.e.</b>
Powstaje najstarsza znana obecnie mapa - malowidło ścienne długości ok. 3 metrów przedstawiające mapę miasta z 80 budynkami i ulicami, będące prawdopodobnie projekcją miasta i okolic Catal Hyuk w Anatolii (Turcja), w pobliżu którego zostało odkryte w 1963 r.



[p.n.e] - ok. 28 000 p.n.e.


Najstarszy znany zapis liczby.



1254 rekordy, strona 13 z 13
«« « ... 4 ... 7 ... 9 10 11 12 13
ogłoszenia
sklepy

GEOPRYZMAT
RASZYN

Instrumenty optyczne, GPS i skanery. Wyłączny dystrybutor marek Pentax i Kolida
serwisy

Centrum Serwisowe NaviGate
KRAKÓW

Centrum Serwisowe NaviGate wykonuje serwis odbiorników GNSS, kontrolerów, niwelatorów i tachimetrów marki Trimble, Spectra Geospatial, Nikon, Sokkia, Leica, Topcon, CHC, Geomax oraz dronów i sensorów marki DJI Enterprise. Naszym Klientom zapewniamy...
kalendarium imprez
 
2025
      poprzedni miesiąc
    czerwiec
      następny miesiąc
      ponwtśroczwpiąsobnie
      2345678
      9101112131415
      16171819202122
      23242526272829
      30
      strzałka w dółnadchodzące wydarzenia
      2025-06-25 | ŁÓDŹ
      IV Spotkanie Użytkowników QGIS
      W pierwszym dniu odbędą się sesje referatowe związane m.in. z cyberbezpieczeństwem, danymi...
      więcej
      2025-09-10 | LUBLIN
      Kongres Geografii Polskiej 2025
      Hasło tegorocznego kongresu „Geografia bez granic”, zachęcając do refleksji i dyskusji...
      więcej
      2025-09-11 | KRAKÓW
      70-lecie Wydziału Inżynierii Środowiska i Geodezji Uniwersytetu Rolniczego
      Ogólnopolska konferencja: 70-lecie Wydziału Inżynierii Środowiska i Geodezji - historia...
      więcej
      2025-09-18 | KATOWICE
      Konferencja Naukowo-Techniczna: Nowoczesne rozwiązania informatyczne w administracji
      Zapraszamy na drugą edycję wydarzenia „Nowoczesne rozwiązania informatyczne w...
      więcej
      2025-10-22 | ZIELONA GÓRA
      II Kongres Geoinformacyjny
      Po podsumowaniu I Kongresu Geoinformacyjnego Komitet Sterujący podjął decyzję o organizacji...
      więcej
      2025-11-05 | WARSZAWA
      Galaktyczna era. Kolejna edycja Forum Obserwacji Ziemi
      Forum będzie przestrzenią wymiany doświadczeń i dialogu między przedstawicielami administracji...
      więcej
      strzałka w dół zobacz pozostałe
      filmy
      Zwycięski projekt studentów AGH
      play thumbnail
      czy wiesz, że...
      strzałka w dół Czy wiesz, że
      Francuz Charles Borda jako jeden z pierwszych dokonał absolutnego pomiaru przyspieszenia siły ciężkości ?g??
      następny
      strzałka w dółGeoludzie
      Witold Senisson (1919-2002)

      Witold Senisson (1919-2002)
      Urodził się 12 czerwca 1919 roku w Krakowie. Absolwent Gimnazjum Sobieskiego w Krakowie (1938 r.). W 1939 roku ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy; brał udział w kampanii wrześniowej i trafił do niewoli niemieckiej (z której wkrótce uciekł). W 1941...
      więcej

      strzałka w dółGeodaty
      1938
      Konrad Zuse (1910-95), niemiecki matematyk i konstruktor, buduje elektromechaniczny kalkulator binarny Z1. Maszyna posiadała pamięć, niestety nie funkcjonowała poprawnie.
      następny

      © 2023 - 2025 Geo-System Sp. z o.o.

      O nas

      Geoforum.pl jest portalem internetowym i obszernym kompendium wiedzy na tematy związane z geodezją, kartografią, katastrem, GIS-em, fotogrametrią i teledetekcją, nawigacją satelitarną itp.

      Historia

      Portal Geoforum.pl został uruchomiony przez redakcję miesięcznika GEODETA w 2005 r. i był prowadzony do 2023 r. przez Geodeta Sp. z o.o.
      Od 2 maja 2023 roku serwis prowadzony jest przez Geo-System Sp. z o.o.

      Reklama

      Zapraszamy do kontaktu na adres
      redakcji: geoforum@geoforum.pl

      Kontakt

      Redaktor prowadzący:
      Damian Czekaj
      Sekretarz redakcji:
      Oliwia Horbaczewska
      geoforum@geoforum.pl
      prześlij newsa

      facebook twitter linkedIn Instagram RSS

      RODO
      polityka prywatności
      mapa strony
      kontakt
      reklama
      v2